Gdy mówimy o „czasie przed ekranem”, zazwyczaj mamy na myśli granie w sieci lub niezbyt zdrowe dla mózgu przewijanie rolek w social mediach. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie ekrany są sobie równe. Niektóre mogą działać korzystnie, inne mniej.
Nadmierna ekspozycja na tradycyjne ekrany, czyli korzystanie z urządzeń cyfrowych, takich jak smartfony i tablety, może prowadzić do zmęczenia oczu, problemów ze snem, a także negatywnie wpływać na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne. Ale czy to oznacza, że należałoby całkowicie zrezygnować z używania sprzętów z ekranem, by dobrze dbać o zdrowie?
Jaki ekran masz na myśli? LED czy E Ink?
Większość badań skupionych nad wpływem ekranów na nasze zdrowie dotyczy wyświetlaczy LED oraz LCD — tych samych, które znajdziemy w smartfonach, tabletach czy monitorach komputerów. Wyświetlają one żywe kolory i świetnie nadają się do oglądania filmów, ale wymagają ciągłego podświetlenia, aby obraz był widoczny. Intensywność prezentowanych kolorów zawdzięczamy temu, że tysiące minilampek (pikseli) świeci stale wprost w nasze oczy.
Tymczasem technologia E Ink, znana z czytników e-booków, to ekran niewymagający podświetlania. Często zastępuje on papier — w etykietach sklepowych, znakach czy coraz bardziej popularnych e-czytnikach.
Zrozumienie, jak te dwa typy ekranów wpływają na wzrok, może pomóc nam określić, który czas przed ekranem jest rzeczywiście szkodliwy od tego, który może być wręcz korzystny.
Ekrany LED: smartfony, tablety, komputery
„Cyfrowe zmęczenie oczu” i „syndrom widzenia komputerowego” to dziś powszechne problemy wynikające z długotrwałego korzystania z urządzeń wyposażonych w ekran LED. Ponieważ diody LED emitują światło bezpośrednio w nasze oczy, ekran staje się widoczny dzięki emisji światła — a im jaśniejsze otoczenie, tym mocniejsze musi być podświetlenie, by było dobrze widoczne.
Badania pokazują, że użytkownicy takich ekranów rzadziej mrugają, co prowadzi do zespołu suchego oka i ogólnego zmęczenia wzroku. U dzieci nadmierna ekspozycja na tego typu ekrany może nawet zaburzyć zdolność płynnej pracy mózgu, utrudniając np. naukę czytania. Z tego względu ograniczenie korzystania z ekranów LED jest zalecane wszystkim — a szczególnie dzieciom.
Ekrany E Ink: czytniki e-booków i notatniki
W przeciwieństwie do tradycyjnych ekranów, technologia E Ink jest nieemisyjna i działa zupełnie inaczej niż LED. Ekran zbudowany jest z miliona drobinek czarnego i białego „atramentu”, które w pewien sposób przesuwają się w odpowiedzi na sygnał elektryczny. Każda zmiana strony to jak wydrukowanie nowej kartki w książce. I bez światła świecącego prosto w oczy.
Jeśli czujesz się komfortowo czytając zwykłą papierową książkę, to czytanie na e-czytniku nie powinno powodować u Ciebie żadnego zmęczenia. Głównym konceptem stworzenia ekranów E Ink było najwierniejsze, jak to tylko możliwe odwzorowanie natury klasycznej kartki papieru.
Aby umożliwić użytkownikom czytanie w ciemności, producenci czytników często wykorzystają tzw. front-light czyli podświetlenie ukryte w krawędziach ekranu, skierowane na niego od góry lub z wszystkich czterech boków – działa to podobnie jak w przypadku dodatkowej lampki do czytania. Dzięki temu światło odbija się od powierzchni ekranu, a nie świeci wprost w oczy czytelnika.
Niebieskie światło, zdrowie oczu i sen
Większość światła emitowanego przez ekrany LED to światło niebieskie — o krótkiej fali i wysokiej energii. Może ono uszkadzać komórki siatkówki oka, zwłaszcza u dzieci.
Niebieskie światło ma też duży wpływ na produkcję melatoniny — hormonu regulującego sen. Zakłócenie jego wytwarzania może prowadzić do bezsenności i zwiększać ryzyko chorób, takich jak cukrzyca, depresja czy choroby serca.
Choć włączenie trybu nocnego w urządzeniach może trochę ograniczyć natężenie niebieskiego światła, to ekrany LED nadal emitują go znacznie razy więcej niż e-czytniki. E Ink sam w sobie nie emituje żadnego światła przy wyłączonym podświetleniu, a nawet przy włączonym jego poziom jest znikomy, a ilość światła niebieskiego jest podobna do tej, którą wydziela żarówka lampki nocnej.
Wpływ ekranów na zdrowie psychiczne
Liczne badania od dawna udowadniają, że uzależnienie od smartfona — czyli częste, kompulsywne sięganie po ekran — może negatywnie wpływać na koncentrację, pamięć i zdrowie psychiczne. Częsta ekspozycja na tradycyjne ekrany, w dłuższej perspektywie może przyspieszać naturalną utratę masy mózgu, zwiększając ryzyko demencji.
Specjaliści zalecają, aby unikać ekranów smartfonów i tabletów do godziny po przebudzeniu. Zamiast tego proponują takie aktywności, jak pisanie dziennika, czytanie książki (na papierze lub e-czytniku) czy słuchanie muzyki.
Dobroczynne spędzanie czasu przed ekranem istnieje — to czytanie
Chociaż lekarze biją na alarm przed nadmiarem czasu spędzanego przed ekranem, wiele codziennych aktywności zupełnie przeniosło się do świata cyfrowego. Na szczęście, korzystanie z e-czytnika i e-notatnika wyposażonych w ekran E Ink nie wiąże się z negatywnymi skutkami zdrowotnymi charakterystycznymi dla ekranów LED, OLED i LCD.
Co więcej, czytanie ulubionych treści ma potwierdzony dobroczynny wpływ na procesy mózgu, koncentrację i świetną kondycję psychiczną.
Jeśli więc lubisz czytać, to użytkowanie e-czytnika może pomóc Ci wygospodarować na tę praktykę więcej czasu. A jeśli dopiero chcesz zacząć, będzie on Twoim sprzymierzeńcem w budowaniu zdrowych nawyków i stylu życia skoncentrowanego na dobrych treściach.
Sprawdź nasze media społecznościowe!
Instagram – @naczytniku
Facebook – naczytniku
YouTube – NaCzytnikuPL
Tik Tok –NaCzytnikuPL
Źródło: kobo.com