Co roku na rynku pojawiają się tysiące nowych książek, a w kinach tysiące nowych filmów. Czy możliwe jest, aby wszystkie z nich opierały się na kombinacjach jedynie 37 podstawowych opowieści? Zdaniem autora poradnika scenopisarstwa z 1919 roku roku tak. Przekonaj się, na jakie typy opowieści wskazał.
Wielka literatura opiera się na dwóch historiach – powiedział Lew Tołstoj. Człowiek wyrusza w podróż lub nieznajomy przyjeżdża do miasta. Nawet jeżeli uznamy, że ta zasada obowiązuje w przypadku literatury klasycznej, co z tysiącami scenariuszy do kolejnych kinowych hitów, co z pomysłami na seriale telewizyjne i inne popularne produkcje?
Uznając stwierdzenie Tołstoja za cenną inspirację, niektórzy pisarze i naukowcy wskazali na inne zestawienia podstawowych schematów narracyjnych w literaturze i kinie. Zdaniem Williama Foster-Harris jest ich trzy, zdaniem naukowców z Uniwersytetu w Vermont sześć, w mniemaniu Ronalda Tobiasa dwadzieścia, a zgodnie z założeniami George’a Poltiego 36 lub 37.
Podręcznik scenopisarstwa
W 1919 roku w amerykańskich kinach pojawiły się jedne z największych blockbusterów w historii, m. in. Złamana lilia Davida Griffitha, Kobieta i mężczyzna Cecil B. DeMille’a oraz Cudotwórca George Loane Tuckera, który przyniósł wielką sławę aktorowi Lonow Chaney.
Początkujący pisarze i scenarzyści, którzy usiłowali zrobić karierę w rozwijającym się przemyśle filmowym, mogli w tym czasie poszukać inspiracji w podręczniku Ten Million Photoplay Plots wydanym przez Wycliff Aber Hill. Hill, który opublikował więcej niż jedną poradę dla początkujących scenarzystów, uznał samego siebie za autorytet w dziedzinie tego, jakie typy historii najlepiej sprawdzą się na wielkim ekranie – zwraca uwagę Rebecca Onion z magazynu Slate. W swoje pracy opracował on taksonomię możliwych dramatycznych sytuacji, na początku przedstawiając je tylko w zarysach, a następnie opisując ich szczegóły i wzajemne relacje.
37 podstawowych opowieści
Wśród 37 podstawowych dramatycznych sytuacji wymienionych przez Hilla znajdują się takie szczęśliwe sytuacje jak ratunek, odzyskanie straconej miłości i boski cud. Jako patetyczne sytuacje wskazuje on przeszkody na drodze miłości, rywalizację pomiędzy osobami o nierównym statusie oraz tajemnicę. Przykładami katastrofalnych sytuacji, które powstają bez związku ze złymi zamiarami jest dla niego obsesja chorej ambicji, wrogość pomiędzy krewnymi oraz zemsta.
Oczywiście Hill uwzględnia również osobną kategorię kryminalnych zamiarów. Wymienione przez pisarza koncepty dramatyczne różnicują się z kolei na bardziej określone scenariusze, jak na przykład uratowanie kogoś przez obcych, którzy są wdzięczni za pomoc udzielą im przez poszkodowanego, apel o ratunek ze strony rozbitków, poświęcenie swojego szczęścia na rzecz ukochanej osoby, w przypadku w którym poświęcenie jest wymuszone niesprawiedliwymi prawami oraz dobre relacje pomiędzy mężem a żoną zostają zepsute przez teściów.
Schematy we współczesnej kulturze
Gdy dobrze zastanowimy się nad wymienionymi przez Hilla sytuacjami dramatycznymi, do głowy z pewnością od razu przyjdzie nam wiele współczesnych i starych filmów. Tak naprawdę możemy sięgnąć nie tylko po kinowe ilustracje, lecz również dzieła literackie, telewizyjne, teatralne, komiksy czy inne formy sztuki narracyjnej.
Sytuacje, które znamy z codziennego życia, posiadają wiele wspólnych cech. To sprawia, że jeżeli scenarzyści umiejętnie przeniosą je na wielki ekran, łatwo uda im się wzbudzić w nas określone emocje. Usiłując nadać swoim poradom walor ponadczasowości, Hill z pewnością miał nadzieje, że wymienione przez niego narracyjne schematy będą wykorzystywane jeszcze długo po jego śmierci. Czy rzeczywiście tak jednak będzie?
Odniesienia do artykułów:
- Three, six or 36: how many basic plots are there in all stories ever written?
- The „Basic” Plots in Literature
- The emotional arcs of stories are dominated by six basic shapes
- Tobias’ 20 Plots
- Georges Polti’s 36 Dramatic Situations
Autor: Kuba
Źródło: OpenCulture.com
Powiązane treści:
- 7 najlepszych stron z krótkimi opowiadaniami za darmo
- Jak skutecznie zapamiętywać czytane książki?
- 20 klasyczny powieści, opowiadań i sztuk teatralnych do pobrania za darmo [ebooki i audiobooki w języku angielskim]
- 20 książek, które odmienią Twoje życie [wybór użytkowników OpenCulture.com]
- Jak wybrać swój pierwszy czytnik ebooków? [materiał wideo]